görsel | metin

Nazgol Ansarinia
1979’da İran, Tahran’da doğdu / İran, Tahran’da yaşıyor

Adriano Pedrosa (AP): Yanmaz, Yapışmaz, Leke Tutmaz (2009–10) adlı yapıtınızın başlığı ne anlama geliyor?

Nazgol Ansarinia (NA): Farsça versiyonuna biraz benziyor. Otobüslerde ve Tahran metrosunun kadınlar bölümünde ucuz plastik masa örtüsü satan işportacılar böyle bağırır. İran kültüründe kişinin ekonomik statüsünün sembollerinden biri olan sofreh veya masa örtülerinin satılmasının yarattığı ironi ilgimi çekmişti. Ekonomik duruma ilişkin istatistik raporlarını göstermek üzere bir araç olarak sofreh’yi kullanmaya başladığımda, onları mal olarak pazarlayıp satan insanlarla aynı cümlelere başvurdum.

AP: Kullandığınız istatistikler neler?

NA: Altyapı hizmetleri, yiyecek içecek, eğitim ve giysi fiyatlarındaki artış ve düşüşler gibi günlük hayata ilişkin istatistikler; hem 12 aylık bir dönem içinde, hem de önceki yılın aynı ayıyla karşılaştırmalı olarak. 

AP: Ulusal Güvenlik Kitap Dizisi’nden (2006) bahseder misiniz?

NA: 11 Eylül sonrasında, Birleşik Devletler’de yabancı bir yüksek lisans öğrencisi olarak, yeni Birleşik Devletler politikalarına maruz kaldım. Bu durumla başa çıkma çabası içinde, bir raporu esas alarak, yeni politikalara ilişkin belgelerin bazılarıyla oynayarak yapıtlar oluşturdum. Ne yapılabileceğini incelerken raporun dilinden çok etkilenmiştim. Rapora ek olarak sözcük dağarcığını içeren bir sözlük hazırlamak üzere yola çıktığımda, her tür gereksiz maddeyi de içeren alfabetik bir sözlüğün ilginç ilişkileri gözler önüne serdiğini fark ettim. Böyle bir okuma yoluyla insan bazı sözcüklerin tekrarlanmasını veya vurgulanmasını ya da umulmadık başka sözcüklerin de yer alıyor olmasını sorgulamaya başlıyor. Ayrıca sözcükler arasındaki söz dizimsel ilişkileri kırmak, bazı sözcüklerin tuhaf şekilde yan yana gelip beklenmedik anlamlar üretmelerine yol açtı. Yıllar geçtikçe, “Ulusal Strateji” belgeleri ve ürettikleri dil, bahsi geçen ülkelerle ilgili olayları şekillendirmede daha belirgin bir rol oynuyor gibi durmakta. Ulusal Güvenlik Kitap Dizisi 2001’de  başladığım görsel-dilsel deneyin genişletilmiş bir versiyonudur. 2001’den beri yayımlanmış en yeni belgelerden dördüne odaklanmaktadır ve bunların üçünde “İran” sözcüğü mevcuttur.

AP: Yapıtınızda büyük miktarda bilgiyi soyutlamaya tercüme etme süreci söz konusu.

NA: Bilgiyi soyutlamaya tercüme etmek yapıtımın temel meselelerinden değil. Son zamanlarda ilgimi çeken esasen tanıdık ve geleneksel soyut biçimlere, yani örüntülere bilgi ve anlam katma olanağıdır. Genellikle kavramsal çalışma ve görsel analizden oluşan bir süreçten geçiyorum ve seçtiğim konunun farklı unsurlarını ayırıp, gizli kalmış veya kanıksanmış bir şeyi vurgulayacak bir biçimde yeniden bir araya getiriyorum. Bu yeniden yapılandırma daima bir sistemi veya dayatılmış bir yapıyı takip ediyor ve soyutlama yaratan belki de bu. Ulusal Güvenlik Kitap Dizisi’nde, sözcükler arasındaki söz dizimsel ilişkileri ortadan kaldırdım ve cümleler yerine belirli sözcükleri vurgulamak üzere bir alfabetik sıra oluşturdum. Yanmaz, Yapışmaz, Leke Tutmaz adlı yapıtımda, istatistiklerle masa örtüsü gibi gündelik bir nesnenin görüntülerini harmanlamak üzere sayısal değerleri fraktal geometriye dayanan bir sisteme tercüme ettim.